ارزش افزوده چیست و چه مشاغل و خدماتی شامل آن می‌شوند؟
ارزش افزوده به معنای میزان ارزشی است که به مواد خام و سایر عوامل تولید (به جز نیروی انسانی) اضافه می‌شود. طبق قانون مالیات بر ارزش افزوده، این مفهوم به تفاوت بین ارزش کالاها و خدمات عرضه‌شده و کالاها و خدمات خریداری‌شده در یک دوره مشخص اطلاق می‌شود. به بیان ساده، ارزش افزوده یعنی فروش منهای خرید.
مشاغل و کالاهای مشمول مالیات بر ارزش افزوده
اما چه مشاغلی مشمول ارزش افزوده هستند؟ این مالیات بر برخی کالاها و خدمات خاص اعمال می‌شود، درحالی‌که برخی دیگر از آن معاف هستند.
در این مقاله از وبلاگ شرکت معتمد ریما، به بررسی لیست کالاهای معاف از ارزش افزوده، لیست اصناف و خدمات مشمول و معاف از مالیات بر ارزش افزوده خواهیم پرداخت. اگر به دنبال اطلاعات دقیق درباره این قانون مالیاتی هستید، همراه ما باشید.
مشاغل مشمول مالیات بر ارزش افزوده کدام‌اند؟
مالیات بر ارزش افزوده (VAT) به‌طور کلی شامل تمامی مشاغلی می‌شود که در زمینه خرید، فروش و ارائه خدمات فعالیت دارند. این مالیات یکی از منابع مهم درآمدی دولت محسوب شده و بر اساس قوانین مالیاتی، بسیاری از کسب‌وکارها موظف به پرداخت آن هستند.
لیست مشاغل و اصناف مشمول مالیات بر ارزش افزوده
بر اساس آخرین قوانین، دسته‌های زیر مشمول مالیات بر ارزش افزوده هستند:
تولیدکنندگان و فعالان صنعتی:
- کلیه واردکنندگان و صادرکنندگان کالا
- کارخانه‌ها و کارگاه‌های تولیدی
- بهره‌برداران از معادن
مشاغل خدماتی و تخصصی:
- ارائه‌دهندگان خدمات حسابداری، حسابرسی و مالی
- حسابداران رسمی و مؤسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران
- ارائه‌دهندگان خدمات مدیریتی و مشاوره‌ای
- فعالان حوزه انفورماتیک و خدمات رایانه‌ای
صنعت گردشگری و اقامتی:
- هتل‌ها، متل‌ها و مهمان‌پذیرها
- دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری
بازرگانی و عمده‌فروشی:
- عمده‌فروش‌ها، بنکداران، فروشگاه‌های زنجیره‌ای و نمایندگان توزیع کالاهای داخلی و وارداتی
- نمایندگان مؤسسات تجاری و صنعتی داخلی و خارجی
حمل‌ونقل و لجستیک:
- مؤسسات حمل‌ونقل موتوری، باربری، زمینی، هوایی و دریایی
مشاغل فنی، مهندسی و تبلیغاتی:
- مؤسسات مهندسی، تبلیغاتی و بازاریابی
اصناف و کسب‌وکارهای خاص:
- فروشندگان طلا و جواهرات
- فروشندگان آهن‌آلات
- نمایشگاه‌ها و فروشگاه‌های خودرو و بنگاه‌های معاملات املاک
- تعمیرگاه‌های مجاز خودرو
- چایخانه‌ها، رستوران‌ها، چلوکبابی‌ها و سفره‌خانه‌های سنتی
- سینماها، سالن‌های تئاتر، اماکن تفریحی و ورزشی
- مراکز خدمات ارتباطی و دفاتر خدمات دولت الکترونیک
نحوه بررسی مشمولیت مالیات بر ارزش افزوده
برای اطمینان از معافیت مالیاتی کسب‌وکار شما، تنها به لیست اصناف معاف از مالیات اکتفا نکنید. بهتر است لیست کالاها و خدمات معاف از مالیات بر ارزش افزوده را بررسی کنید. چنانچه محصولات یا خدمات شما در این لیست قرار نداشته باشند، به احتمال زیاد مشمول مالیات بر ارزش افزوده خواهید بود.
نکته مهم: تعیین مشمولیت مالیات بر ارزش افزوده بر اساس معیارهای مشخصی انجام می‌شود. جهت اطلاع از آخرین تغییرات، پیشنهاد می‌شود به سازمان امور مالیاتی کشور مراجعه کنید.
خدمات مشمول مالیات بر ارزش افزوده کدام‌اند؟
مالیات بر ارزش افزوده (VAT) به برخی از خدمات تعلق می‌گیرد که طبق قوانین مالیاتی، علاوه بر هزینه ارائه خدمات، باید مبلغی به‌عنوان مالیات بر ارزش افزوده نیز پرداخت شود. این مالیات معمولاً در صورت‌حساب نهایی درج شده و توسط مشتری پرداخت می‌شود.
لیست خدمات مشمول مالیات بر ارزش افزوده
خدمات مالی و حسابداری:
- حسابرسی، حسابداری، دفترداری و سایر خدمات مالی
خدمات مشاوره‌ای و مدیریتی:
- ارائه خدمات مدیریتی، مشاوره‌ای و راهبردی
خدمات فناوری و ارتباطات:
- خدمات انفورماتیک و رایانه‌ای
- مراکز ارتباطات رایانه‌ای، دفاتر خدمات ارتباطی و دفاتر خدمات دولت الکترونیک
خدمات بانکی و مالی:
- خدمات بانکی، اعتباری و مالی شامل بانک‌ها، مؤسسات اعتباری، تعاونی‌های اعتباری و صندوق‌های قرض‌الحسنه مجاز
- خدمات معاملات و تسویه اوراق بهادار و کالاها در بورس‌ها و بازارهای خارج از بورس
خدمات آموزشی و پژوهشی:
- ارائه خدمات آموزشی و پژوهشی در حوزه‌های مختلف
مهلت پرداخت مالیات بر ارزش افزوده چگونه است؟
بر اساس قانون مالیات بر ارزش افزوده، مشمولان این مالیات موظف‌اند هر ۹۰ روز یک‌بار مالیات خود را پرداخت کنند. برای این کار، پس از پایان هر دوره سه‌ماهه، یک مهلت ۱۵ روزه برای ثبت و ارسال اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده و واریز مبلغ مالیات تعیین شده است.
نحوه پرداخت مالیات بر ارزش افزوده
1️⃣ تکمیل و ارسال اظهارنامه مالیاتی از طریق سامانه مالیاتی
2️⃣ محاسبه مبلغ مالیات بر ارزش افزوده بر اساس فروش کالا و خدمات
3️⃣ پرداخت مالیات در بازه زمانی تعیین‌شده برای جلوگیری از جریمه دیرکرد
نکته مهم: مالیات بر ارزش افزوده به‌طور مستقیم توسط مصرف‌کنندگان کالا و خدمات پرداخت شده و کسب‌وکارها فقط نقش وصول‌کننده مالیات را دارند. پرداخت به‌موقع این مالیات از اعمال جریمه دیرکرد مالیاتی جلوگیری می‌کند.
لیست اصناف، کالاها و خدمات معاف از مالیات بر ارزش افزوده
چه کالاها و خدماتی از مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند؟
یکی از ساده‌ترین روش‌ها برای تشخیص اینکه کدام کالاها و خدمات مشمول مالیات بر ارزش افزوده هستند، بررسی لیست کالاها و خدمات معاف از مالیات بر ارزش افزوده است. اگر محصول یا خدمتی در این لیست وجود نداشته باشد، به‌احتمال زیاد شامل مالیات بر ارزش افزوده خواهد شد.
اجرای قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده
در تیرماه ۱۴۰۰، قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده تصویب و از ۱۳ دی‌ماه همان سال اجرایی شد. طبق این قانون:
تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان موظف‌اند کالاهای معاف از مالیات را با برچسب معافیت مالیات بر ارزش افزوده مشخص کنند.
کالاهای تولید داخل که دارای رشد رقابت‌پذیری هستند، مشمول ۳٪ مالیات خواهند بود.
صادرات کالاها معاف از مالیات بر ارزش افزوده است، زیرا صادرات به دلیل ارزآوری برای کشور، تحت این قانون مالیاتی قرار نمی‌گیرد.
